Peki ya diğer araç sürücüleri? (2)

    Evimin hemen yanındaki caddede trafik ışıkları var. Araçlar hafif bir viraj ve yokuşun ardından bu trafik ışıklarına geliyor. Geliyor ama nasıl bir gelmek, ipini koparan sanki ışık kırmızıya döndüğünde hiç durmayacak, duramayacakmışcasına basıyor gaza. Genellikle de ışık kırmızı ise araçlar zınk! diye durmak zorunda kalıyorlar o hızla ışıklara varınca. Nasıl bir sürü(cü) psikolojisiyse bu, hafif bir eğimi tırmanacağım diye delicesine gaza basıyorlar ve sonrasında da düzdeki ışıklarda balatalarını fazlasıyla aşındırma pahasına frene asılıyorlar. Oysa ideal hızda seyrediyor olsalar böyle bir frenaja hiç gerek kalmayacak. "Şehiriçi hız limitlerine kim uyuyor acaba?" diyen okuyucuları duyar gibiyim. Problem de bu ya zaten. Hız limitlerine, trafik ışıklarına ve işaretlerine uyan sürücü sayısı öylesine az ki. Yanı sıra aracını kullanırken, zamanında sinyal verme, durmadan önce yeterince yavaşlama, diğer araç kullanıcılarının haklarına saygı duyma, kısacası trafik kurallarına uyma gibi kavramlar neredeyse askıya alınmış durumda bizim memlekette.

    Kimi zamanlar, yaya olarak şehirde dolaşırken özellikle araç trafiğini seyrettiğim oluyor. "Ne çok kahraman var" diyorum kendi kendime. Kırmızı ışık ihlali yapıp yayaların üzerine sürenler, sinyal vermeden aniden dönüş yapanlar, hiç bir yavaşlama belirtisi göstermeden aniden fren yapıp duranlar, olmayacak yerlere park yapanlar, arabanın içinde kendisini dünyanın efendisi sanıp afra tafrayla hareket edenler. Kısacası ben altıma arabamı çektim, benden sonra tufan, altta kalanın da canı çıkarsa çıksın, basarım gaza hayatımı yaşarım triplerinde bir güruh. Trafikte kuralsızlık ve kaos adeta kural haline gelmiş, bu kaos ortamında çoğu zaman, ne yazık ki kurallara uyan iyi sürücüler tehlike unsuru haline gelebiliyorlar ya da genellikle tehlikenin içinde buluyorlar kendilerini.

    Motosikletimle trafiğin yoğun olduğu bölgelerde en çok taksi ve minibüsler tarafından kaza tehlikesi yaşamış biri olarak, bu ticari taşıtların sürücülerinin kesinlikle farklı bir ehliyete haiz olmaları ve hatta farklı bir ehliyet sınavından geçmeleri gerektiğini düşünürüm herzaman. Bırakın ehliyeti aynı zamanda psikolojik testlerden de geçirilmeleri yerinde olacaktır. (Son yıllarda ticari ehliyet için benzeri bir uygulama olduğunu biliyorum ama formaliteden öteye geçemediği trafikte yaşananlardan belli. Bu sebeple kesinlikle çok daha sıkı şekilde yeniden ele alınmalı bu ticari ehliyet işi). Şüphesiz tüm araç ehliyetlerinde bu denetimin yapılması gerektiğinin de fazlasıyla farkındayım, ama bir gün devleti idare edenlerden bazılarının aklına sürücü ehliyeti verme işlerini daha disiplinli ve düzgün hale koyma fikri düşerse, işte o zaman öncelikle ticari taşıt ehliyetlerinden başlamalılar kesinlikle. Zira bu taşıtlar diğerlerinden çok daha fazlaca trafikteler ve sürücüleri de çok daha fazla yıpranıyorlar. Bu sebeple de çok daha dikkatli ve sakin kullanmaları gerekiyor. Kanımca diğer sürücülere de örnek olmaları gerekli. Oysa özellikle İstanbul'da taksi, dolmuş gibi araçların sürücülerinin - bırakın örnek olmayı - diğer taşıtlara, "Burası benim ticaretimi yaptığım yer, senin bu yolda ne işin var? Öncelik tabii ki benim!" tarzı tavırlar sergilemeleri hep dikkatimi çekmiştir. Bu tarz bir yaklaşımdan en fazla etkilenense, trafikte en korunmasız ve hacmi küçük araç olan motosiklet oluyor haliyle.

    Benim mantığımın kabul etmediği şey, bir otomobilin ya da başka bir kapalı taşıtın içindeki birinin, bir motosikletin yolda her zaman diğer araçlardan çok daha tehlikeye açık olduğunu nasıl olup da idrak edemediğidir. Pek çok motosiklet derneğinin, grubunun, internet sitesinin tartıştığı ve gerçekleşmesi için debelendiği konu, motosikletin, trafikte ambulans, itfaiye v.s. araçlardan hemen sonraki öncelikli taşıt olması gerekliliği konusudur. Bana göre bu öncelik hakkı gerçekleşip trafik yasasına girse bile, motosikleti trafikte olmaması gereken bir taşıt olarak gören mantık değişmediği sürece hiç bir işe yaramaz. Ha, durum budur diye, bu öncelik hakkı tanınmasın mı? Tabii ki ve de ivedilikle tanınsın, kanunlaşsın. Ama bu yapılırken ne yapılıp edilip tüm sürücülerin bilinçlendirilmesi çalışmalarının da başlatılması şarttır.  Gerek yeni sürücü ehliyeti alacak olanlara kurslarda ve de sınavlarda, gerekse halihazırda araç kullanan ehliyet sahibi olanlara tv, gazete, internet, konferans ve hatta mitinglerde bu bilincin kazandırılması çok önemli bir konudur.

    Kanunlarda yazılı pek çok şeyin gereğince uygulanmasını bırakın hiç uygulanmadığı gün gibi ortada olan bir ülkede olduğumuzu düşününce, benim bu yazdıklarımın ileriye yönelik birer fantaziden öteye gidemeyeceği izlenimi uyanıyordur mutlaka okuyucuda, ki bunları yazarken bende bile aynı düşünce hakim açıkçası. Bir önceki aynı başlıklı yazıda da bitirirken söylediğim gibi, hiç bir şeyin düzelmeyeceği yönündeki düşüncenin özellikle akil insanlarda giderek daha fazla yayılım göstermesi, aslında birşeylerin gerçekten fazlasıyla değişmeye ihtiyacı olduğunun da bir göstergesi değil mi?


NOT: Her zamanki gibi, kurallı kaideli araç kullanan, kanunlara ve düzene uyan iyi sürücüleri yukarıda bahsettiklerimin dışında tutuyorum. Onların zaten bu yazılanları üstlerine alınmayacaklarına inanıyorum.



Yazının öncülü olan Peki ya diğer araç sürücüleri (1) başlıklı yazı için tıklayın.




(Önceki Yazı: Peki ya diğer araç sürücüleri? )
(Sonraki Yazı: Kaza Şiiri )

Peki ya diğer araç sürücüleri?

   Biraz sonra okuyacaklarınızın içeriği biraz sert olabilir, baştan uyarayım. Ama sanırım bazı şeyler sert söylenip, yazılmadıkça değişme eğilimi göstermiyor bu topraklarda.

   Motosiklet kullanıyoruz. Motosikleti kuralıyla kaidesiyle kullandığımızı düşünüyoruz. Motorculuğun hakkını vererek, ihtimam göstererek, korumalarımızı eksik etmeyerek, motosikletimizi dikkatlice sürerek, teknik bilgiler, sürüş bilgileri edinerek sürdürüyoruz motorculuğumuzu. Yani neredeyse her şey tam olması gerektiği gibi ya da buna çok yakın. Peki ya diğer araç sürücüleri?

    Şimdi, pek çok motosiklet eğitmeni ya da eğitim kitabı der ki, iyi motorcu karşıdan gelen tehlikelere karşı da uyanık olur, onu fark eder ve kazadan kurtulur. Bu, Türkiye yollarında o kadar güç uygulanabilir bir şey ki. Bugün bir haber okudum net'te. Gayet kurallı kaideli ve kendi şeridinde giden bir motosiklet grubunun üstüne, karşı şeritten gelmekte olan bir minibüs, şerit değiştirerek - adeta ölümüne - sürüyor ve içlerinden biriyle çarpışıyor, maalesef çarptığı motorcu hayatını kaybediyor. Ölen motorcu bir motosiklet kulübü üyesi, belli ki bu işi kuralı kaidesiyle yapan, kasklı korumalı biri. (Ve anlaşılan o ki grup sürüşü yaptıkları için kaçacak fazlaca bir yeri yokmuş). Ama ne oluyor, karşıdan gelen bir dört tekerli nasıl bir hatayla, dalgınlıkla ya da her ne haltla geliyorsa duramıyor, şerit değiştiriyor ve karşı şeritteki düzgünce ilerleyen motorcuların üstüne kırıyor. Habere göre minibüsçünün kaza sonrasındaki savunması da artık bizim memlekette çokça duyduğumuz türden "frenler tutmadı". Oysa minibüs kaza sonrası çekiciye alınırken frenlerinde bir sorun tespit edilmediği de yazılıyor aynı haberde.

    Klasikleşmiş, ama saçmalığı da bir o kadar klasikleşmiş, olayı gerçekleştirenin yalanlarına kadar klasikleşmiş bir manzara. Ve bir aymazın, aymazca trafikte bulunması yüzünden aklı başında, kurallı kaideli motosiklet kullanan biri, hayatını kaybediyor. Böyle bir durumda insanın tepesi atıyor ister istemez. Ne yazık ki bizim memlekette bir şeylerin ehliyetini almak o kadar kolay ki önüne gelen atıyor kendini trafiğe. Ciddi bir zeka ve yetenek araştırması yapılsa belki de pek çok sürücü trafikten men edilecek kadar zeka ve ruhsal problemli çıkacaktır.

    Kişisel düşüncem, motosiklet kullanmak belli bir zekanın altında yapılabilecek iş değildir, yaparsanız da motosikletin üstünde fazlaca kalamazsınız zaten. Eğitim seviyesi her ne olursa olsun motosiklet kullananlar, kafası çalışan, psikomotor ve bedensel yetileri iyi durumdaki insanlardır, böyle olmayanlar da zaten kısa sürede motosiklet işine veda etmek zorunda kalırlar. Oysa dört ve üstü tekerli diğer karayolu taşıtlarını kullanmak için zekanızın (en azından bizim memlekette) pek bir önemi yoktur, ipini koparan tepesine biner ve atar kendini yollara. Zaten özellikle otomobil, para kazanmaya başlayan büyük bir kitlenin ulaşmak istediği ilk şey olduğu için, ipini koparan kavramı, çok da uygun düşmektedir yaşanan duruma.

   Sonrasında trafik, trajik hale gelir. Bu memlekette oldukça güç yetişen, aklı başında insanlarsa, sadece motosikletli yaşamı tercih ettikleri için, ne yazık ki bu ip koparanlarca, adeta katledilircesine öldürülürler trafik cehenneminde. Empati denilen kavramdan bihaber insanlar güruhu ne yazık ki motosiklet kullanıcısının da bir insan olduğunu, onun da bir can taşıdığını unutuverir, motosiklet kullanıcısının kendileri gibi bir çelik kafesle korunmadığını düşünmez, daha doğrusu bunu akıllarına bile getirmezler. Ve kazalar sonrasında hep aynı mavraları duyarız, okuruz: "Frenlerim tutmadı, motorcuyu görmedim v.s. v.s."

  Hep yazılıyor, çiziliyor, anlatılıyor motosiklet sitelerinde, kitaplarda, eğitimlerde: "Korumasız, eğitimsiz motosiklet kullanmayın" deniliyor. Tamam, bunu anladık, öyle de yapıyor aklı başında ciddi* motorcular zaten. Özellikle son yıllarda internetin de katkısı ile epeyce bir motorcu, akilane kullanmanın ne demek olduğunu fark etmeye başladı, etmeyenler ya da bunu önemsemeyenler hakkında neler düşündüğümü bir önceki yazıda belirtmiştim zaten. Ben onları motorcu olarak da göremiyorum ne yazık ki. Ancak bu ciddi motorcu dediğimiz insanlar da maalesef ciddi aymazlar tarafından tehdit altındalar. Yaşananlar bunu açıkça ortaya seriyor. Şüphesiz diğer taşıt kullanıcıları arasında pek çok aklı başında, kurallı kaideli kullanan sürücü var, zaten sözümüz onlara değil, onların yazdıklarımızı üstlerine alınacaklarını da sanmıyorum. Motosiklet sürücülerinin de (ben de dahil) pek çoğu aynı zamanda otomobil kullanıcısı zaten. Ama yaşananlar gösteriyor ki diğer taşıt kullanıcıları arasında pek çok trafik katliamcısı var ve ne yazık ki bunun kökünde de eğitimsizlik ve sürücü ehliyetine çok kolay ulaşabilmek yatıyor. Hiç motosiklet kullanmadıkları için empati yapamama, motorcunun kazalarda ağır yaralanmasının ya da ölmesinin daha kolay olduğunu algılayamama yatıyor.

    Ciddi motosiklet kullanıcıları yukarıda anlattığımız durumlar yüzünden her ne yaparlarsa yapsınlar trafikte büyük tehdit altındadırlar. Ve ne yazık ki bu işlerin düzeleceği yönünde de fazlaca umut beslenecek bir gelişme görünmüyor ufukta, işte asıl ona yanıyor insan...

*Ciddi motorcu'dan kasıt, motosikleti hayatının bir parçası yapmış ve kurallı kaideli, korumalı, eğitimli kullanan sürücülerdir.

Yazının devamı olan Peki ya diğer araç sürücüleri 2 başlıklı yazı için tıklayın!

(Sonraki Yazı: Peki ya diğer araç sürücüleri? - 2 )
(Önceki Yazı: Motorcunun şaşkını, kasksız sürer kış günü.)